Burgemeester Marcel Thijsen van de gemeente Tynaarlo. ANP
Burgemeester Marcel Thijsen van Tynaarlo heeft de mogelijkheid om asielopvang in zijn gemeente naar eigen inzicht vorm te geven. Waarom kiest hij consequent voor een andere aanpak?
Aan het begin van het politieke jaar staat Tynaarlo opnieuw voor de opgave om asielzoekers langdurig te huisvesten in de gemeente. Plannen van het college van burgemeester en wethouders voor een azc in Vries stuitten afgelopen jaar op veel weerstand in de gemeenschap én binnen de gemeenteraad.
Na acht maanden onrust moet Tynaarlo nu terug naar de tekentafel. De gemeenteraad krijgt daarbij het voortouw.
Niet vanzelfsprekend
Die leidende rol voor de gemeenteraad is niet vanzelfsprekend. Burgemeesters hebben de bevoegdheid om asielopvang, wat Thijsen het moeilijkste onderwerp voor iedere gemeente noemt, zelf vorm te geven. Een mogelijkheid is om buiten de raad een asielzoekerscentrum op te tuigen.
Daar wil Thijsen niets van weten. „Inwoners hebben de gemeenteraad gekozen, en mij niet. Ik wil hen de mogelijkheid geven om naar hun gekozen volksvertegenwoordigers te stappen als ze het ergens mee oneens zijn. Dat vind ik een groot goed.”
Afbrokkelend vertrouwen
Volgens Thijsen zijn er groepen in de samenleving wier vertrouwen in de overheid afbrokkelt. „Wanneer je iets doordrukt, versterk je het gevoel in de samenleving dat de politiek nooit luistert, en dat de inwoners geen enkele invloed hebben op het beleid. Ik denk dat die ontevredenheid is aangewakkerd door de volksvertegenwoordiging buitenspel te zetten. Ik doe dit werk nu 12 jaar. Als je ziet welke bevoegdheden ik er in die tijd bij heb gekregen gaat dat heel ver.”
Nieuwbouw op de lange baan
De aanpak van de burgemeester van Tynaarlo heeft ook nadelen. Zo leidde het asielvraagstuk tot chaotische raadsvergaderingen, waarbij er voor de zomer vijf kwartier nodig was om te beslissen of het onderwerp überhaupt op de agenda moest staan. Het plan voor een azc in Vries werd inhoudelijk nauwelijks besproken, maar na acht maanden onrust wel naar de prullenbak verwezen.
Door de asielopvang in Tynaarlo opnieuw vorm te gegeven, blijven tijdelijke noodopvanglocaties langer open dan gepland. Daardoor worden nieuwbouwprojecten, zoals sociale woningbouw in Eelde-Paterswolde, op de lange baan geschoven.
Desondanks houdt Thijsen vast aan zijn overtuiging. „Ik heb nooit gezegd dat de democratie geen nadelen heeft. In veel gemeenten worden dit soort besluiten daarom ook niet naar de raad gestuurd, wettelijk gezien hoeft dat niet. Maar ik vind dat we een soort ceremoniële democratie krijgen wanneer je dit in handen legt van een burgemeester, omdat het moeilijk is voor een raad om een besluit te nemen. Ik geloof in de democratie en kies de koninklijke route.”
Voorkomen dat burgers afhaken
Van die democratie blijft volgens Thijsen weinig over als het debat over asiel gevoerd wordt aan zogenaamde ‘bestuurlijke tafels’. „Daar is geen enkele openheid, niemand weet wat er daar besproken wordt. Je kan niet iedereen tevreden stellen, maar als je zo’n belangrijk onderwerp niet in de openbaarheid bespreekt groeit de onvrede. Ik denk dat onze aanpak heeft voorkomen dat een grote groep burgers is afgehaakt.”
Die transparantie is in zijn optiek juist van belang. „Pijnlijke onderwerpen uit de weg gaan als bestuurder laat ze niet verdwijnen. Op de korte termijn lag succes binnen handbereik, als ik zelf een keuze had gemaakt waren we nu een azc aan het bouwen. Daarmee hadden we de noodopvang sneller kunnen sluiten. Maar het is mijn absolute overtuiging dat het op de lange termijn desastreus is als de overheid niet luistert. Je kan het naïef vinden, maar ik geloof vurig in het democratische proces. Als ik die idealen kwijtraak verlies ik bijna alles.”
