Wat moet je doen als je oog in oog met een wolf staat? Zes tips. Spoiler: ren vooral niet weg

Donderdagmiddag probeerde een wolf Johan ten Brink uit Hoogeveen in de kuit te bijten. Dat gebeurde in de buurt van het Van der Valk Hotel nabij Spier. Ten Brink en zijn wandelkameraad bleven kalm en liepen rustig weg van het dier. Is dat de juiste tactiek?

Zie je een wolf, blijf dan in eerste instantie stilstaan. En, zo adviseren de kenners, geniet van het bijzondere moment. Loop je met je kinderen in het bos, hou hen dan bij je. Heb je een hond of paard bij je, laat ook die pas op de plaats maken. Nu denk je misschien: Kalm blijven? Hoe dan? ,,Ik kan me dat gevoel voorstellen. Toch is dit het advies’’, zegt Christian Jansen van BIJ12, de organisatie die informatie over de wolf verspreidt en aanvallen op landbouwhuisdieren onderzoekt. Het credo is dus: geen paniek. Dus adem in, adem uit.

Maak geen wilde en onverwachte bewegingen. Althans, in dit stadium nog niet. En ga zeker niet rennen. Wolvenkenner Glenn Lelieveld van Wolven in Nederland: ,,Als je gaat rennen, kun je niet kijken. Het is heel belangrijk om te observeren wat er gebeurt. Wat wil het dier? Het zijn dusdanige vluchtdieren dat jij er echt niet vandoor hoeft te gaan.’’

Volgens Christian Jansen zou wegrennen de wolf wellicht juist kunnen aanzetten tot een achtervolging. ,,Volwassen wolven mijden mensen, maar jonge wolven moeten het schuw zijn nog leren.’’

Mensen die een hond bij zich hebben, kunnen door de wolf anders worden benaderd dan mensen die alleen zijn. Een wolf kan in jouw hond een potentieel speelkameraadje of paringspartner zien. Of hij denkt dat jouw viervoeter zijn territorium bedreigt en ziet hem als een indringer. ,,Hij heeft meer aandacht voor viervoeters dan voor mensen. Voor mensen is hij vooral bang’’, zegt Lelieveld.

Het advies honden aan te lijnen geldt sowieso in gebieden waarvan bekend is dat er wolven leven, zoals het Drents-Friese Wold. Maar eigenlijk is het het verstandigst om viervoeters overal aangelijnd te houden. Jansen: ,,Qua subsidieregeling voor onder meer wolfwerende rasters heeft de provincie Drenthe de hele provincie aangewezen. Dus in die zin houdt de provincie er rekening mee dat de wolf overal kan zijn.’’ Overigens is het in de meeste gebieden sowieso verboden je hond los te laten lopen, ook in verband met de andere bosbewoners.

Dit lijkt tegenstrijdig met het advies om kalm te blijven. Gaan schreeuwen en gebaren maken is volgens de kenners dan ook pas aan te raden als de eerste remedie - stil blijven staan en rustig blijven - niet werkt en de wolf te dichtbij komt. Dan breekt de fase van ‘afschrikken’ aan. Maar wat is te dichtbij? Dat is natuurlijk in eerste instantie persoonlijk.

Jansen: ,,Wij hanteren als norm voor wel of niet schuwe wolven de 30 meter. Nadert een wolf een mens binnen de 30 meter, dan is hij niet schuw. Jonge dieren willen nog eens zo dichtbij komen, als ze het schuw zijn nog niet van hun ouders hebben geleerd. Nadert een volwassen wolf een mens binnen de 30 meter, dan betekent het vaak dat hij de mens associeert met voedsel.’’

Volgens Lelieveld is enige nuance op zijn plek bij dit advies: tot deze fase komt het vrijwel nooit in Nederland. Volgens hem leven er 18 miljoen mensen in Nederland. In ons land zijn er zo’n 170 wolven. Echte agressie is er nog niet geweest, wel nieuwsgierigheid vanuit de dieren. ,,Ja, ze eten vlees, maar nee, ze zijn niet agressief. Zijn ze dat wel, dan mogen ze afgeschoten worden. En daar zijn wij ook vóór. Wij zijn geen wolvenknuffelaars, zoals sommige mensen denken.’’

Zolang wolven mensen zien als mogelijke bedreiging, zullen zij op afstand blijven. Zij kunnen hun angst voor mensen echter verliezen als ze bijvoorbeeld voedselresten van de mens te eten krijgen. Als zo’n wolf mensen benadert in de verwachting voedsel te krijgen maar dit vervolgens niet gebeurt, kan hij agressief worden. Voer wolven daarom nooit en zorg ook dat je geen voedselresten achterlaat in de natuur. Alles om te voorkomen dat wolven mensen gaan associëren met voedsel.

Wolven die achterna worden gezeten, maken rare bokkesprongen. Ze kunnen dan zomaar een verkeerde afslag nemen en bijvoorbeeld de snelweg op schieten. Het advies is daarom nooit achter ze aan te lopen - je haalt ze toch niet in - en ook niet achter ze aan te rijden met de auto of een ander vervoermiddel. Lelieveld: ,,Je moet de wolf niet verstoren. Laat hem gewoon met rust.’’