Ad en Janneke, het Drents/Gronings stel dat al bijna 20 jaar in Roemenië woont en werkt Foto: eigen beeld
De Dacische kunstroof in Assen heeft veel losgemaakt in Roemenië. Ad de Groot en Janneke Vos wonen al jaren in Transsylvanië. Wordt het Drents/Groningse stel er nu met de nek aangekeken?
,,Tot dusver zijn er nog geen hondenkeutels door de brievenbus gegooid en bombrieven hebben we ook nog niet ontvangen.”
Het humeur van Janneke Vos (60) is goed, ondanks gescheurde enkelbanden. Ze brengt lange tijd, noodgedwongen dus, op de bank door in haar huis in het Roemeense Oarba de Mures. Beweegt zich moeizaam voort met een kruk.
Vanwege haar handicap kan ze het nieuws over de kunstroof via radio en televisie uitgebreid volgen. Dat komt goed uit, want Nederlandse media melden zich bij Vos, oud-journalist van Groninger Dagblad/Drentse Courant. ,,Ik probeer zo goed mogelijk te duiden hoe de stemming is.”
Op reportage voor Spoorloos
Via Radio 1 werd ze op de hoogte gebracht van de diefstal van de Roemeense kunstschatten uit het Drents Museum. ,,Ik was op reportage voor het Nederlandse programma Spoorloos. Daar doe ik onderzoek voor. Toen ik zondag thuis kwam werd ik gebeld met het nieuws over de roof. Pas toen hoorde ik ervan en ben natuurlijk direct het nieuws gaan volgen.”
Vervolgens belden vrienden en kennissen uit Nederland. ,,Niemand hoeft zich zorgen om ons te maken. Wij wonen op het platteland en worden hier met rust gelaten. Ad werkt veel met mensen uit de landbouw. Dat zijn alleraardigste mensen, die kijken ons echt niet met de nek aan. Op het platteland is het sowieso allemaal wat gematigder qua toon.”
Vos merkt wel dat vooral rechtse partijen de roof misbruiken om zich af te zetten tegen Europa. ,,Een analist opperde op televisie dat misschien Rusland achter de kunstroof zit. De roof zou dan een middel zijn voor extreem-rechts om te kunnen zwartepieten richting Europa. Je ziet wel vaker dat extreem-rechts anti-Europese gevoelens opwekt. In dit geval populistische taal van: kijk, Europa steelt onze culturele schatten.”
Er moeten koppen rollen
Duidelijk is dat een deel van de Roemenen de roof hoog opneemt en eist dat er koppen rollen bij het ministerie van cultuur in het Oost-Europees land. De minister-president slaat ook stevige taal uit. ,,Dat is allemaal spierballentaal. Veel mensen brullen maar wat.”
,,Het laatste nieuws is”, zo weet Vos, ,,dat de plofkrakers hulp van binnenuit hebben gekregen. Zeg het maar. Er wordt de laatste dagen zoveel gezegd. Of het allemaal waar is?”
Natalia Intotero, de Roemeense minister van cultuur, heeft op een persconferentie gezegd dat kunstschatten als de gouden helm het land niet meer zouden mogen verlaten. ,,De wereld moet maar naar Roemenië komen om onze schatten te zien. Een goede impuls voor het toerisme”, zo laat Vos weten.
Voor Vos was de gouden helm een onbekend object. ,,Ik wist niet van het bestaan van dat ding. Het was tentoongesteld in het nationaal museum in Boekarest toen ik er ook was. Maar het is mij toen niet opgevallen.”
Vanuit Roemenië klinkt kritiek op de beveiliging in het Drents Museum. Die zou ondermaats zijn geweest. ,,Man, hier zijn de musea tien keer slechter beveiligd. Maar ik begrijp de frustratie van Roemenen.”
