Gepast geweld door boa’s in de handhavings- en toezichtslocatie in Hoogeveen mag wél. Dat schrijft staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel) in reactie op een brief van de Inspectie Justitie en Veiligheid over de speciale opvanglocatie voor asielzoekers die herhaaldelijk overlast veroorzaken. Daarmee staan de staatssecretaris en de Inspectie lijnrecht tegenover elkaar.
Volgens de Inspectie mogen buitengewone opsporingsambtenaren (boa’s) geen geweld gebruiken in de handhavings- en toezichtslocatie (HTL) in Hoogeveen om agressieve asielzoekers in bedwang te houden of te fouileren bij vermoedens van wapenbezit.
De inspecteurs zien daar zelf ook het probleem van, getuige hun brief aan Van der Burg: als de boa’s, die werken voor de Dienst Vervoer en Ondersteuning (DV & O) van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), is er niemand bevoegd om geweld te gebruiken de locatie. Dat brengt medewerkers in een ’problematische situatie’, schrijft de Inspectie.
De boa’s van DV & O zijn vooral bedoeld om arrestanten, gedetineerden en vreemdelingen te vervoeren. Ze mogen wettelijk alleen geweld gebruiken in een gevangenis of een andere plek waar mensen van hun vrijheid zijn beroofd. De opvanglocatie in Hoogeveen is geen gevangenis. Daarom zijn de boa’s niet bevoegd om geweld te gebruiken, stelt de Inspectie. Fouilleren is ook niet toegestaan.Het ministerie van Justitie en Veiligheid moet het aso-azc daarom ’anders inrichten’.
Moeilijke omstandigheden
Van der Burg ziet dat anders. „De medewerkers van DJI en het COA doen hun werk in de handhaving- en toezichtlocatie (HTL) onder moeilijke omstandigheden. Ze zorgen voor de opvang van een groep asielzoekers die ernstige overlast veroorzaken, bijvoorbeeld door herhaaldelijk agressief gedrag of het aanrichten van vernielingen. De boa’s kunnen volgens mijn beoordeling in onveilige situaties dwang- en geweldsmiddelen toepassen op basis van hun wettelijke taak in het vreemdelingentoezicht.”
Ook in andere azc’s met veel incidenten, zoals in Budel en Ter Apel, worden boa’s van de DV & O erbij gehaald als bewoners agressief zijn, vernielingen aanrichten of dreigen zichzelf iets aan te doen, juist omdat zij wél geweld mogen gebruiken, Het is nog niet duidelijk wat de bevindingen van de Inspectie betekent voor die locaties. Van der Burg belooft de inzet van boa’s op andere locaties ’in kaart te brengen’. Medewerkers van de HTL krijgen extra trainingen. Mogelijk komt er een onafhankelijke klachtencommissie.
De HTL in Hoogeveen is ondergebracht in de voormalige gevangenis De Grittenborgh. Het terrein is omsloten met een hoge muur en een hek. „De vreemdelingen beschikken niet over een sleutel”, stelt de Inspectie vast. Dat staat volgens de Inspectie niet in verhouding tot de opgelegde maatregel. Asielzoekers worden naar de HTL gestuurd als ze in een ander azc herhaaldelijk rotzooi trappen, maar waarvan de vergrijpen niet ernstig genoeg zijn om strafrechtelijk te vervolgen.
