Spoedzorg Noorden loopt vast: 'Bal ligt nu bij kabinet', vindt ziekenhuisbestuurder Paul van der Wijk

Van der Wijk is al zo’n twintig jaar ziekenhuisdirecteur, eerst van het toenmalige Delfzicht Delfzijl, daarna het Martini Ziekenhuis Groningen en na een uitstapje naar het onderwijs en gehandicaptenzorg nu van het Wilhelmina Ziekenhuis Assen. In al die jaren waren er wel eens vaker periodes van krapte, wachtlijsten en tijdelijke sluitingen van spoedeisende hulpen. ,,Het wordt nu nijpender, er zijn gewoon vaker time outs. Maar de situatie is niet goed vergelijkbaar, doordat we nu ook covid-19 erbij hebben. Corona heeft een enorme druk op de zorg gelegd en we zijn bezorgd over wat er nog komen gaat. Als we komende herfst nog de volle laag krijgen met weer nieuwe ic-opnames of met een flinke influenza-epidemie, dan wordt het bijzonder lastig.’’

Uit onderzoek van het CBS bleek deze week dat er sinds 2003 nog nooit zo’n hoog ziekteverzuim in de Nederlandse zorg was. ,,Dat geldt ook voor ons in Assen, een verzuim van rond de 7 procent’’, stelt Van der Wijk. ,,Gelukkig hebben wij de bezetting op de spoedeisende hulp goed voor elkaar maar er zijn tekorten aan personeel in het beddenhuis. Daardoor stokt de doorstroming van patiënten. En in de verpleeghuizen zijn ook weer tekorten waardoor patiënten langer in het ziekenhuis blijven liggen. Het wordt daardoor ook erg lastig om de inhaalzorg te realiseren komende maanden. Terwijl er patiënten zijn die al langer dan een jaar op een bepaalde operatie wachten en al die tijd met pijn leven.’’

De tekorten aan personeel en de krapte op de intensive cares en spoedeisende hulpen speelden al voor de coronacrisis. De spoedeisende hulpen in Stadskanaal en Hoogeveen zijn zelfs vlak voor die crisis gesloten, net als de kleine ic-afdelingen in die ziekenhuizen. Door de coronacrisis is duidelijk geworden dat de capaciteit in de zorg erg krap is geworden. ,,We doen natuurlijk gezamenlijk in het Noorden van alles om meer personeel op te leiden, want dat is het grote knelpunt. Door mensen meer regie over hun werk te geven en minder werkdruk, proberen we personeel vast te houden.’’

Maar uitbreiding van de ic’s en spoedzorg zijn niet aan de orde. Het kabinet en de zorgverzekeraars geven daar geen geld voor. ,,De discussie loopt’’, stelt Van der Wijk. ,,Maar door de manier waarop het nu geregeld is, kunnen wij als ziekenhuizen geen uitbreiding van de capaciteit betalen. We krijgen vergoed per behandeling, we kunnen het ons niet veroorloven dat er bedden leeg staan. Daardoor heb je erg weinig plek over, als er iets gebeurt zoals de covid-pandemie.’’

Allerlei partijen in de Nederlandse zorgsector stuurden vorige week een gepeperde brief aan het demissionaire kabinet over de zorgcrisis. De vakbonden, zorgwerkgevers, ziekenhuisbesturen en huisartsen stellen daarin dat er te veel wordt gevraagd van de zorgwerkers, en dat er geld moet komen voor hogere salarissen en investeringen.

,,De investeringen in de zorg zijn de laatste jaren fors afgenomen’’, ziet ook Van der Wijk. ,,Tegelijk is het steeds moeilijker personeel te motiveren en vast te houden. Vooral de groep aan de onderkant heeft lagere salarissen dan in andere sectoren. Die zouden er eigenlijk 4 tot 5 procent bij moeten krijgen. Maar wij als ziekenhuizen kunnen dat niet betalen zonder ergens anders op te bezuinigen. We hopen dat daar in de formatie voor een nieuw kabinet aandacht voor is.’’