Egbert van Dijk, Jetta Klijnsma en Gert-Jan Schuinder. Foto's: Marcel Jurian de Jong
Van links tot rechts in het Drents Parlement is de verbazing groot over de uitglijder van de Drentse commissaris over de BBB-politici in haar geliefde provincie Drenthe. Dat het juist haar overkwam, zo’n door de wol geverfde politica, is voor menig Statenlid niet te bevatten.
„Die uitlatingen van Jetta? Op z’n Maxima’s: ze was een beetje dom”, windt een fractievoorzitter er geen doekjes om. In de wandelgangen van het Drents Parlement liegen de kwalificaties er niet om: ‘Dom, onnodig en onhandig.'
„Dit is niks voor Jetta, ze staat normaal pal voor haar mensen in het college en in de Statenzaal”, zegt een prominent lid van een coalitiepartij. „Het was in the heat of the moment van het congres GroenLinks-PvdA, er stond best veel druk op. Ze gaf een reactie op een motie over het vormen van een nieuw bestuur. Daarin heeft ze zich toch te veel laten meeslepen”, aldus een fractievoorzitter. „Ze zegt wat iedereen denkt", concludeert een oppositielid.
Politieke minkukels
Hoe dan ook, dat de commissaris van de Koning de afgelopen coalitieperiode met de onervaren BBB-bestuurders wegzet als ‘ellende’ zette veel kwaad bloed in de BBB-fractie. Die ging vervolgens flink op het orgel. Zelfs landelijk partijleider Caroline van der Plas bemoeide zich vanuit Deventer hoogstpersoonlijk met de kwestie.
Dat was natuurlijk vakkundig geregisseerd. Het is verkiezingstijd en de BoerBurgerBeweging ging gelijk zwaar in de campagne-stand. Vanuit het motto: we laten ons niet wegzetten als politieke minkukels. Achter de schermen werd zondag een complete actie opgetuigd om Klijnsma tot een publieke knieval te bewegen.
Opeenstapeling van irritaties
Ministers en staatssecretarissen van BBB-huize gooiden hun invitatie voor de VIP-box van de provincie Drenthe op het TT Circuit in de prullenbak. Verschillende BBB’ers in de Statenfractie deelden op hun Facebook-pagina hoe zeer ze geraakt waren door de opmerkingen van Klijnsma.
Maar ook dat roept reacties op. „Zó overtrokken, ik ben daar ook heel boos over”, zegt een fractievoorzitter aan de linkerkant van het spectrum, „als het tot een spoeddebat komt, dan weet ik niet of ik me dan wel kan inhouden tegenover de BBB.”
Toch, de gewraakte uitspraken van Klijnsma kwamen niet uit de lucht vallen. Ze denkt er zo over. Een opeenstapeling van irritaties over procesfouten, politieke onbekwaamheid en zelfs onkunde aan de kant van BBB kwam hier even tot een eruptie.
Gert-Jan Schuinder. Foto: Marcel Jurian de Jong
In haar rol als verbinder heeft Jetta Klijsma zich de afgelopen twee jaar als een moederkloek over de onervaren Statenleden van BBB ontfermd. Ze moest volgens een ingewijde vaak heel omzichtig opereren en de commissaris laveerde van links naar rechts in haar pogingen de 17 nieuwe Statenleden en twee gedeputeerden op het juiste politieke pad te houden. „Daar heeft ze heel veel tijd en energie ingestoken.”
De politieke klunzigheid van de ‘groentjes’ ging over moties die werden ingediend, terwijl dat eigenlijk amendementen waren of technische vragen die gesteld werden in een commissievergadering, terwijl die al beantwoord waren in de stukken. Er was ook ergernis over het feit dat de twee gedeputeerden Egbert van Dijk en Jisse Otter, inmiddels opgevolgd door Gert-Jan Schuinder, soms zo weinig grip op de fractie van BBB hadden. Ze waren vaak niet eens welkom op de fractievergadering. „Die partij beheerst het politieke handwerk niet’, moppert een fractievoorzitter.
Spreidingswet
Deze week werd achter de schermen BBB-gedeputeerde Gert-Jan Schuinder het kwalijk genomen dat hij op zijn Facebook-pagina een bericht deelde over de discussie rond het AZC in Tynaarlo. Schuinder stelde vast dat Drenthe het quotum in de Spreidingswet keurig had gehaald en dat andere regio’s nu maar eens aan de beurt waren om hun plicht te vervullen.
De Facebook-pagina van Schuinder is natuurlijk geen officieel communicatiekanaal van de provincie, maar Schuinder is ook geen Statenlid meer, maar gedeputeerde. Namens GS spreek je dan met één mond. Zijn mening zal niet zijn afgestemd met CdK Klijnsma, die asielzaken in haar portefeuille heeft en vanuit een compleet andere ideologie tegen deze materie aankijkt.
Relatief onschuldige voorbeelden
Ook dat Schuinder nog steeds regelmatig zaterdagmiddag aanschuift in het RTV Drenthe-radioprogramma Cassata zorgt op het provinciehuis voor gefronste wenkbrauwen. Zo kon hij zaterdag zijn mening ventileren over de defensieplannen met het beoogde oefenterrein Laaghalerveen, terwijl hij daarmee in feite zijn college Yvonne Turenhout inhoudelijk voor de voeten liep. Turenhout zit namens de PvdA in het college en heeft Defensie in haar pakket.
Het zijn relatief onschuldige voorbeelden, maar ze illustreren de politieke onhandigheid en zorgen volgens een fractievoorzitter voor „een opeenstapeling van ergernissen bij de commissaris.” Al staat het functioneren van Schuinder verder niet ter discussie.
Gedeputeerde Egbert van Dijk zit tijdelijk ziek thuis. Foto: Marcel Jurian de Jong
Dat geldt niet over de hele linie voor Egbert van Dijk. Met name de partijen op de linkerflank zijn bijzonder kritisch over zijn functioneren als ‘schatkistbewaarder’ van de provincie. „Hij geeft geld uit zonder afdoende dekking”, stellen critici.
Vorig jaar kreeg de voormalig wethouder van De Wolden zelfs een motie van afkeuring aan zijn broek van de oppositie. Die haalde het niet, omdat de BBB met 17 stemmen pal achter de eigen gedeputeerde bleef staan.
„Ook nu rammelt de voorjaarsnota aan alle kanten, maar we willen ook niet elke keer de boel neersabelen”, verzucht een lid van een oppositiepartij. Van Dijk zit overigens al enkele weken ziek thuis. Het wekt dan weer verbazing bij sommige politieke tegenstanders dat hij maandagavond wel gewoon aanwezig was bij een BBB-fractievergadering.
Kritiek op het taalgebruik
De ambtenaren in dienst van de provincie Drenthe worden ook lang niet altijd gelukkig van de samenwerking met BBB-volksvertegenwoordigers. Het feit dat ze door BBB’ers vaak worden neergezet als ‘links en voor de natuur’, steekt hen. Ook worden ze bestookt met vragen die al beantwoord zijn en krijgen ze kritiek op het taalgebruik in ambtelijke stukken. „Waarom niet in normaal Nederlands?”
In de ondernemingsraad van de provincie kwam de moeizame verhouding van de ambtenaren met de BBB al eens aan de orde, bevestigen meerdere bronnen tegen deze krant.
‘Categorie klein bier’
„Het valt allemaal in de categorie klein bier”, haalt een lid van een coalitiepartij zijn schouders op. „Ik vind het eigenlijk wel knap hoe de BBB heeft gefunctioneerd. Ga er maar aanstaan. Ineens met 17 onervaren mensen en twee gedeputeerden in de Staten. Er heeft zich niemand afgesplitst, daar moet je ook respect voor hebben.”
Maar die mening wordt niet over de volle breedte gedeeld. „De BBB was toch de partij die precies wist hoe het verder moet met de landbouw? Nou, we zijn nu een paar jaar verder. En wat is er gerealiseerd? Nagenoeg niks”, stellen kritische Statenleden.
Smet op haar blazoen
Terug naar commissaris van de Koning Jetta Klijnsma. Ze zal de resterende vijf maanden van haar ambtstermijn moeten voltooien met een kleine smet op haar blazoen. Maar het weegt volgens geen enkele partij, buiten de BBB misschien, zo zwaar dat het haar reputatie als Cdk heeft bezoedeld.
Ze wordt van links tot rechts in het Drents Parlement gewaardeerd en gerespecteerd. Deze verbale uitglijder had een politiek zwaargewicht als Klijnsma echter niet mogen overkomen. Onhandig inderdaad. Dezelfde politieke onhandigheid die ze de BBB’ers verwijt.
Reactie BBB: Er wordt op de man gespeeld
Willem Vossebeld, fractievoorzitter BBB Drenthe: „Er wordt nu heel erg op de man gespeeld. De inwoner van Drenthe heeft 2,5 jaar geleden niet voor niets voor sociaalconservatief gestemd. Blijkbaar is het na deze 2,5 jaar nog steeds niet ingedaald dat inwoners van Drenthe eindelijk eens een andere koers wilden, geen linkse koers. Wij werken er met 17 man keihard voor om dagelijks de juiste besluiten te nemen, vóór onze inwoners. En als met de ‘ellende’ bedoeld wordt dat de linker oppositie bijna geen stemrecht heeft en dat ook niet accepteren wil, dan snappen we dat.
Onze gedeputeerden zijn altijd welkom geweest op fractievergaderingen. Dat onze zieke gedeputeerde Egbert gisteren aanwezig was, onderstreept bij ons de ernst van de situatie. Ook vanuit andere Drentse partijen vernemen we de onrust en teleurstelling in de uitspraak van Jetta. Zij worden in dit stuk niet genoemd, maar voelen zich ook onveilig op de werkvloer.”
Partijleider Caroline van der Plas: „Ik heb zondag tegen Jetta gezegd dat elke partij ooit is opgericht en ooit is begonnen in het gemeentelijk- provinciaal of landelijk politiek bestuur. Fouten maken hoort erbij. Zoals ook iedereen ooit zijn rijbewijs heeft moeten halen en er vlieguren voor nodig zijn om je het autorijden eigen te maken. Dat beaamde ze. En ze beaamde ook dat ze dit nooit zo had moeten zeggen en dat ze ‘haar BBB’ers’ koestert. Ik vind het een rare manier van koesteren als je onze Statenleden en gedeputeerden zo kleineert op een publiek podium.”
Verantwoording
Voor de totstandkoming van dit artikel werd met meerdere fractievoorzitters en Statenleden in het Drents Parlement gesproken op voorwaarde dat ze niet met naam en toenaam worden genoemd.
