Ondanks leegstaande vakantiehuisjes in Speelstad houdt gemeente voet bij stuk: Geen nieuwe vluchtelingen in Oranje

Dat stelt woordvoerder Miriam Fokkema van de gemeente. „De aanvankelijke opvang van asielzoekers was voor drie tot vijf jaar. Daarna hebben we met de inwoners en de gemeenteraad afgesproken dat we geen asielzoekers meer gaan opvangen in Oranje.”

Dat er op dit moment vakantiehuisjes leeg staan in Speelstad Oranje en het aanmeldcentrum in Ter Apel overvol zit doet daar niets aan af, zegt Fokkema. „Wij willen een betrouwbare overheid zijn. Als je afspraken maakt, willen wij ons daaraan houden. Oranje is gewoon niet aan de orde.”

Het kleine dorp heeft een bewogen verleden als het gaat om de opvang van asielzoekers. In 2015 haalde Oranje, dat toen 150 inwoners telde, het landelijke nieuws omdat er rellen uitbraken nadat er 1400 in plaats van de afgesproken 700 vluchtelingen werden opgevangen in Speelstad Oranje.

Dat gaat - als het aan de gemeente ligt - dus niet nog een keer gebeuren. Een woordvoerder van het Centraal orgaan Opvang Asielzoekers (COA), zegt op de hoogte te zijn van de afspraken tussen de gemeente en haar inwoners. Op de vraag of het COA desondanks geïnteresseerd is in opvang in Oranje zegt de woordvoerder: „Soms is het gewoon niet mogelijk.”

Van 2014 tot 2017 ving Speelstad Oranje vluchtelingen op in vakantiehuisjes in het Pipodorp achter het pretpark. Dat ging niet zonder slag of stoot, omdat het COA en de staatssecretaris de gemaakte afspraken schonden. Wat gebeurde daar ook alweer?

In 2014 werden er 700 vluchtelingen uit onder meer Syrië in het Pipodorp opgevangen. Het dorpje Oranje zelf telde 150 inwoners. Aanvankelijk wilde het COA er 1400 vluchtelingen onderdak bieden, maar dat vonden de inwoners van het dorp teveel. De gemeente Midden-Drenthe sprak met het COA af dat het bij maximaal 700 vluchtelingen zou blijven, voor de duur van drie jaar.

In oktober 2015 nam de vluchtelingenstroom uit voornamelijk Syrië zo toe dat voormalig staatssecretaris Klaas Dijkhoff (VVD) eigenhandig besloot dat er toch 1400 asielzoekers in Oranje opgevangen moesten worden. Dat ging in tegen de afspraken met de gemeente en de provincie. Toenmalig burgemeester Ton Baas van Midden-Drenthe sommeerde Dijkhoff naar Oranje te komen om het zelf aan de inwoners uit te leggen.

Op de avond dat Dijkhoff naar Oranje ging, 6 oktober 2015, waren de bussen met extra vluchtelingen al onderweg naar het dorp. Dijkhof maakte zijn verhaal in het buurtcentrum niet af, de boosheid onder de inwoners was zo hoog opgelopen dat zijn beveiligers hem maanden te vertrekken.

Inwoners versperden daarop de weg voor de vertrekkende staatssecretaris. Hilda van der Heide ging door het hele land heen met haar uitspraak: ,,Kijk jongens, een dikke BMW!’’, toen ze voor de auto van Dijkhoff stond. Ze werd er door de beveiliging voor weggetrokken, viel en brak haar arm op meerdere plaatsen. Later blokkeerde inwoners de weg voor de bussen met vluchtelingen die die nacht aankwamen. Na bemiddeling van Ton Baas werden de bussen doorgelaten. Het incident veroorzaakte zoveel ophef dat Dijkhoff zijn besluit terugdraaide.

Afgesproken werd dat er maximaal 700 vluchtelingen voor de duur van vijf jaar zouden blijven. Het vertrouwen in de landelijke politiek, maar ook in het COA, liep wel een flinke deuk op in Oranje.

Dat de inwoners niet tegen de opvang van vluchtelingen waren, bewezen ze. Tot 2017 woonden inwoners en vluchtelingen in overwegend goed gemoed met elkaar samen. Zo waren er gezamenlijk kerstvieringen, had Jan Voortman een Arabische supermarkt, gaven vrijwilligers uit het dorp taallessen aan de vluchtelingen en werden er vriendschappen voor het leven gesloten. In 2017 droogde de vluchtelingenstroom op en sloot het COA de opvanglocatie twee jaar eerder dan gedacht.