Woensdag 2 november is het precies 50 jaar geleden dat Michael Jackson in Groningen zijn eerste optreden op Nederlandse bodem gaf. Was jij erbij?

Donderdag 2 november 1972 is een historische dag in de geschiedenis van de popmuziek in Noord-Nederland. Die avond treedt de dan pas 14-jarige Michael Jackson met zijn vier broers als The Jackson 5 op in het televisieprogramma (Tros). In beschrijft journalist Co Berkenbosch hoe hij de opnamedag in Groningen heeft ervaren. Geen woord over de Engelse zangeres Sandy Shaw en de in een advertentie als Freddy Back aangekondigde Duitse schlagerzanger Freddy Breck. Hij noemt Michael de vernuftigste, Marlon (15) de vriendelijkste, Jermaine (17) het meest verlegen, Tito (19) de veelzijdigste en Jackie (21) in alles de meest volwassene. ,,In het speciaal voor hen aangepaste Transavia-toestel waren ze tegen de middag uit Londen vertrokken om vrijwel direct daarna weer te landen op vliegveld Eelde.”

Daar zet de familie Jackson onder leiding van vader Joseph vervolgens voor het eerst voet op Nederlandse bodem. De jonge soulartiesten worden verder omringd door onder anderen een veiligheidsofficier, huisonderwijzer, geluidsman, bediende, kledingadviseur en lichtman. In eigen land zijn de Amerikanen op dat moment al popsterren, die met de singles en vier keer de eerste plaats in de hitparade hebben behaald. In Nederland is tot dan toe de grootste hit. Het tijdschrift noemt The Jackson 5 dan al ‘de grootste popgebeurtenis sinds The Beatles’.

Feit is dat de broers als een van de eerste zwarte groepen zowel een zwart als wit publiek aanspreken. Welke nummers de vijf Jacksons in de Evenementenhal playbackend hebben vertolkt, blijft raadselachtig. Berkenbosch rept over en maar die laatste titel moet vermoedelijk (zijn.

Fotograaf Dolf Straatemeier is die 2de november naar het Noorden gestuurd om namens zijn werkgever Harry Pot Studios foto’s te maken van The Jackson 5. Hij doet dat voor de klant Bovema, de Nederlandse platenmaatschappij die een distributiedeal heeft met platenlabel Tamla Motown. Straatemeier heeft het voorrecht vrij rond te mogen lopen met zijn analoge fototoestellen. ,,Ik denk dat ik een Hasselblad of een Mamiya mee had, in ieder geval geen kleinbeeld, want het moest op groter formaat, 6 bij 6 of 6 bij 7. Het was rolfilm. Nu schiet je veel meer en gooi je ook veel meer weg. Ik vraag me ook af of ik portretjes heb gemaakt.”

Foto’s van Straatemeier belanden op de voor- en achterkant van de compilatie-elpee die in 1973 in Nederland wordt uitgebracht door Tamla Motown. Ook op de achterzijde van de Nederlandse editie van de single prijkt de groepsfoto van zijn hand. ,,Ik wist wel wie ik ging fotograferen, de groep was toen al redelijk bekend. We maakten wel meer platenhoezen, maar ik voelde wel aan dat dit bijzonder was.”

Veel meer weet de gepensioneerde fotograaf zich niet te herinneren. Ja, dat Pete Felleman de contacten met de artiesten verzorgt. Felleman geldt als de eerste diskjockey op de Nederlandse radio. Hij is jarenlang labelmanager van Motown in Nederland, het eerste land buiten Amerika waar het label onder de eigen naam verschijnt. De hier uitgebrachte singles en elpees zijn mede dankzij de hoezen gewild bij verzamelaars.

Henk Blouw is in 1972 in dienst bij Bureau Voorlichting van de gemeente Groningen. ,,Ik fotografeerde alles wat los en vast zat. Het was zo hevig dat mijn bed zo’n beetje in de Martinihal stond. Dat zeiden ze thuis ook wel eens. Ik had ook nogal wat hobby’s in die tijd, waarvan luchtvaart de grootste was.”

De 88-jarige Blouw herinnert zich dat hij het fotomateriaal voor folders en brochures maakte om zo de stad te promoten. ,,Dat was ook omdat de PTT toen naar Groningen zou komen hè, dat staatsbedrijf moest over de grens geholpen worden. Het was allemaal nog voor de kreet ‘Er gaat niets boven Groningen’. Maar die muzikanten en bands die in de Martinihal optraden, zeiden me weinig. Ik had er ook geen benul van dat ik Michael Jackson fotografeerde. Dat ik hem heb gefotografeerd zegt me helemaal niks. Hij was een van de velen. Ik zat niet zo in die popmuziek, ik luisterde naar filmmuziek en grote orkesten. Ik heb wel eens in de Martinihal gestaan met een bierglas waarvan ik dacht dat er 220 volt op stond. Het trilde in mijn handen vanwege die speakers en bastoestanden. Dat vond ik helemaal niets, het was mij te hard.”

Michael Jackson mag dan weinig indruk hebben gemaakt, de kus die hij van de Amerikaans-Franse revue-ster Josephine Baker kreeg toen ze uit het vliegtuig stapte in Eelde staat nog fris in zijn geheugen. ,,Dat overkwam je allemaal in die tijd. Geen dag was voor mij hetzelfde.”

Een geheim is het natuurlijk nooit geweest dat een van de grootste popsterren in zijn tienertijd in Groningen optrad. Al was het alleen al omdat er 1150 mensen op de uitverkochte tribunes zaten die kaartjes voor 3 gulden hadden weten te bemachtigen om de opnames van spelshow Zevensprong bij te wonen. Maar de historische gebeurtenis dreigde vergeten te worden. Hoeveel kijkers de door Willy Dobbe en de Vlaming Jan Theys gepresenteerde uitzending op vrijdag 10 november 1972 hebben gezien, is 44 jaar later moeilijk te achterhalen, maar het zullen miljoenen zijn geweest.

De groot opgezette familie- en spelprogramma’s met sterpresentatoren als Fred Oster (), Willem Ruis (), Ron Brandsteder () en (Ted de Braak) zijn bijzonder populair. In de jaren zeventig en tachtig heeft de buiskijker ook nog eens weinig keus wat het aantal zenders betreft. Onbekende stelletjes die spelletjes spelen en al dan niet met een prijs naar huis gaan, zorgen voor onschuldig vermaak.

De Tros is op 19 oktober 1972 overigens voor het eerst in Groningen met neergestreken omdat de Evenementenhal, als nieuw onderdeel van het in 1969 geopende Martinihal Centrum, aan alle wensen voldoet. ,,Hier in Groningen hebben we letterlijk alles wat we nodig hebben”, stelt producer Paul Snijder ,,Van de technische faciliteiten tot en met de accommodatie voor het publiek.” Met dank aan de Tros ziet het publiek in het Noorden verder onder meer optredens van Heino, Les Poppys, Cliff Richard, The Three Degrees, Olivia-Newton John, Caterina Valente, Heintje Simons, Rudi Carrell en The Cats.

Het slechte nieuws is dat de bewegende beelden van het optreden van The Jackson 5 niet zijn terug te vinden in de archieven van het Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid in Hilversum. Ook de Tros blijkt bij navraag geen nadere informatie te kunnen verstrekken over de bewuste uitzending. Filmbeelden van het Nederlandse tv-debuut van de in 2009 gestorven King of Pop lijken dus voor het nageslacht verloren te zijn gegaan. Zo is de ervaring van de 1150 aanwezige Groningers nóg specialer.