De gemeente Groningen broedt op plannen die er voor moeten zorgen dat inwoners ondanks de crises in ons land het hoofd boven water kunnen blijven houden.
Hoe die plannen er uit komen te zien en of ze daadwerkelijk noodzakelijk zijn, is afhankelijk van regelingen die de regering heeft aangekondigd. ,,Wanneer krijgen mensen geld, welke mensen krijgen precies geld en welke niet, daar moeten we eerst goed naar kijken’’, zegt wethouder Financiën Mirjam Wijnja (GroenLinks). ,,Het wachten is, net als bij veel andere dingen aangaande de Rijksoverheid, op duidelijkheid.’’
De gevolgen van de coronacrisis, de stijging van energieprijzen, de effecten van de oorlog in Oekraïne en de stijgende inflatie maken forse overheidsinvesteringen noodzakelijk, aldus Wijnja. Ze presenteerde vrijdag namens het nieuwe college van burgemeester en wethouders haar eerste conceptbegroting (2023). De gemeenteraad zal daar in november over debatteren.
Basisbanen, armoedebestrijding en aanpak criminaliteit
De coalitie van GroenLinks, PvdA, SP, PvdD en ChristenUnie wil het komende jaar ruim 53 miljoen euro extra investeren, bovenop bestaand en doorlopend beleid. Onder meer in extra basisbanen, armoedebestrijding en het verbeteren van schulphulpverlening. Voor een ‘nieuwe’ aanpak van armoede in complexe situaties wordt 700.000 euro beschikbaar gesteld. Het gaat om een zogenoemde ‘doorbraakmethode’, waar de voormalige gemeente Ten Boer al succes mee behaalde. ,,Waar het op neer komt’’, zegt Wijnja, ,,is dat we in complexe situaties het geld bij elkaar kunnen vegen en professionals alleen maar kijken naar wat nodig is, niet zozeer naar wat voor hulpverleningsprogramma’s er zijn.’’
Ook de aanpak van ondermijnende criminaliteit in Groningen krijgt aandacht. De gemeente kreeg eerder dit jaar een flinke tik op de vingers in een onderzoeksrapport van Pieter Tops en Edward van der Torre (‘Groningse praktijken’). Het bestuur deed lange tijd veel te weinig om ondermijning te bestrijden en met name drugscriminelen en huisjesmelkers ondervonden de afgelopen jaren weinig hinder van toezicht, controle en handhaving. Vanaf komend jaar moet structureel 850.000 euro beschikbaar zijn, onder meer voor gespecialiseerde ondermijningsboa’s op straat en het uitvoeren van onderzoeken.
Rioolbelasting en een duidelijk digitaal loket
De rioolbelasting gaat eenmalig omhoog, om daarna ‘stabiel en toekomstbestendig’ te blijven, is de belofte. Voor inwoners wordt het een stuk makkelijker om zaken met de gemeente (zoals vergunningen) te regelen via een digitaal loket: MijnGroningen. Regelingen waar mensen recht op hebben moeten daarin automatisch worden aangeboden.
Voor de komende beoogde coalitieperiode (tot en met 2026) heeft Groningen op voorhand geen financiële problemen. In 2026 wil de coalitie nog 58,9 miljoen euro extra investeren. En dan zijn nog miljoenen euro’s over voor onvoorziene plannen (of de genoemde noodoplossingen voor acute crises) of ideeën van de oppositiepartijen in de raad. ,,Verspreid over de komende vier jaar zitten we goed’’, zegt Wijnja.
Tientallen miljoenen tekort na 2026
Maar voor de lange termijn daarna is alles onzeker. Wijnja: ,,Het jaar 2026 is al wel het ravijnjaar genoemd. Gemeenten krijgen daarna fors minder geld van het Rijk. Voor ons gaat het om tientallen miljoenen, structureel. Dat kan niet waar zijn. Maar we zitten met iedereen in hetzelfde schuitje. Daar moet een oplossing voor komen.’’
