Dode eik 'spiekeriek' moet inwoners Aa en Hunze warm maken voor de verkiezingen

Een mist hangt boven de gele velden van het Balloërveld, terwijl een groepje zich rondom een dode boom verzamelt. Deze kale boomstam, die hier al jaren ligt weg te rotten krijgt een bijzondere taak: hij moet de mensen helpen om betrokken te raken bij de politiek. Bewoners van Aa en Hunze mogen op de kale stam hun zorgen, vragen en ideeën spijkeren. De boom gaat achterop een trekker een ronde maken langs alle dorpen in de gemeente.

Samen sjorren ze aan de dode boom: raadslid Arie Fonk en burgemeester Anno Wietze Hiemstra van Aa en Hunze. Om hem uit de berm, tussen de braamstruiken weg te krijgen, is nog wel even een kunstje. Terwijl een hijskraantje de dode stam aan sjorbanden omhoog hijst, begeleiden de beide mannen het dode hout geduldig achter op de kar van een trekker. Even nog mompelt een toeschouwer: „Wat nou als-ie doorbreekt?”

Het hout blijkt sterk, het komt in één stuk in de kar. Fonk veegt wat modder van de stam. Hiemstra klopt de viezigheid van zijn handen. Ziezo, die ligt.

De boom krijgt de naam ‘Spiekeriek’. Het verwijst naar de Germaanse traditie om in sommige eiken spijkers te slaan om zo kwalen, slechte oogsten en onvruchtbaarheid te bezweren. Zodra de bast over die spijker heen is gegroeid, was de kwaal weg. „Al maakten de meesten dat toentertijd niet mee, tegen die tijd waren ze al kassiewijle. Zo hard groeit schors niet”, verklaart D66-raadslid Fonk, kunstenaar van beroep, en brein achter dit plan.

In de Germaanse traditie gaat het overigens om eiken die op een kruising van krachtlijnen groeiden. De boom zou daardoor zelf speciale krachten hebben. Of de eik uit het Balloërveld ook ooit op zo’n kruising stond, dat weet Fonk niet. Maar hij vond het een mooie boom, gespot toen hij met zijn hond door het gebied liep. „Deze is zo mooi, omdat hij zulke diepe gleuven heeft.”

Het idee komt niet alleen van het raadslid, maar van een werkgroep met ambtenaren en gemeenteraadsleden die zo proberen om meer mensen te betrekken bij de lokale politiek. De boom moet hen motiveren om dit voorjaar tijdens de gemeentelijke verkiezingen in maart een stembiljet in te vullen.

Vanaf het Balloërveld wordt de natte, modderige boom naar houtzagerij Wilms in Gieten gebracht waar de stam zal drogen en wordt bewerkt. Daarna wordt-ie op een stelling rechtovereind gezet en op een kar langs de dorpen gereden.

Daar komt de boom steeds enkele dagen in een dorpshuis, bibliotheek, supermarkt of sportzaal te staan, waar mensen hun vragen, grieven, emoties en ideeën er met briefjes op kwijt kunnen. Laagdrempelig, ludiek en reclame voor de aankomende verkiezingen, zo vindt burgemeester Hiemstra.

„De gemeente verplicht zichzelf om op de vragen antwoord op te geven, mits er een naam en contactgegevens op staan.” Hoe die beantwoording plaatsvindt, is nog niet precies bekend. Dat kan persoonlijk, maar bijvoorbeeld ook via een speciale rubriek in de lokale krant, of middels een digitale vraag-en-antwoordbijeenkomst.

„Het is een moderne manier van inspreken”, doet raadslid Greet Oosterhuis (Gemeentebelangen) een duit in het zakje. Ook zij is betrokken bij de actie. Ze vindt de boom een goede oplossing nu zo’n inspraak lastiger te organiseren is in coronatijd. „Je moet door corona anders denken”, vindt Oosterhuis. En met een toevallig woordspeling voegt ze toe: „Anders verviel je sneller in geijkte oplossingen.”