Rina en haar ouders Bertus en Willy Jansma pionieren met een pré-mantelzorgwoning. Foto: Jilmer Postma
Bertus Jansma (77) is geboren bij het Kleibosch in Foxwolde. Hij en zijn vrouw Willy willen er niet weg. Maar wat als het werk rondom het huis te veel wordt? Met dochter Rina en schoonzoon Benny vinden ze de oplossing. Een pré-mantelzorgwoning.
Vlak na de oorlog kochten de ouders van Bertus Jansma een vervallen boerderij naast het Kleibosch. Het was er drassig en nat, net een moeras. In deze boerderij werd Jansma geboren. „Hier wou geen mens wezen”, zegt hij. „Als het motregende liep de regen er voor in de boerderij aan alle kanten in.”
Ooievaar voor de ruit
Maar Jansma bleef en stichtte hier een eigen gezin. Dochters Rina en Alma werden hier geboren en in 1979 lieten Bertus en zijn vrouw Willy een nieuw huis bouwen. „Nu is het een van de mooiste plekken om te zijn”, vindt Bertus. De reeën lopen door de voortuin, laatst stond een ooievaar voor de ruit en als je stil bent hoor je alleen maar vogels fluiten.
Als Bertus zeven jaar geleden ernstig ziek is begint het werk rondom het huis Willy teveel te worden. Met hun dochters denken ze na over de toekomst. Op internet leest Bertus over een pré-mantelzorgwoning. Die mag je bouwen op de kavel van familie, nog voordat je daadwerkelijk zorg nodig hebt. Landelijke regels zijn er nog niet voor, maar steeds meer gemeenten staan het toe.
Kleinzoon geeft doorslag
Kleinzoon Sem geeft de doorslag. Die wil zo graag in Foxwolde wonen dat ze in 2022 ervoor besluiten te gaan. Rina, Bennie en Sem verkopen hun huis in Roderwolde en kopen, met hulp en ondersteuning van hun zus en zwager, dat van Rina’s ouders. Bertus en Willy gaan verderop op het erf wonen in een gloednieuw chalet.
In de gemeente Noordenveld staat dan nog geen enkele pré-mantelzorgwoning, maar de gemeente stelt zich bereidwillig op. De gemeenteraad heeft eerder al een motie aangenomen om dit type woonvormen mogelijk te maken. Er komt een hoop regelwerk bij kijken. Vooral door de bedrijfsbestemming die nog op de kavel rust. Maar het lukt en in Geesbrug vinden Willy en Bertus een chaletbouwer die een woning bouwt die aan hun wensen voldoet.
Voor pré-mantelzorgwoningen is een vergunning van de gemeente nodig, voor mantelzorgwoningen niet. archieffoto: Jilmer Postma
Huis in twee delen
In augustus vorig jaar is het dan zover. Het nieuwe, prefab gemaakte huis van Bertus en Willy wordt in twee delen op een grote vrachtwagen naar Foxwolde gereden en met een kraan op zijn plek getakeld. Daar worden het linkerdeel met de keuken en het rechterdeel vakkundig aan elkaar vastgemaakt. „Maandag stond er nog niks, woensdag was alles klaar”, zegt Bertus. Het chalet is bijna 100 vierkante meter, heeft vrij zicht aan alle kanten en is rolstoel- en rollatorvriendelijk ingericht.
Bertus, die zijn leven lang last van heimwee heeft, is snel op zijn plek. „Als ik hier maar ben, dan is het goed”, zegt hij. Willy moet nog steeds wat wennen. „Vooral aan de ruimte”, zegt ze. Maar nu de moestuin is ingezaaid en de verbouwing van het grote huis achter de rug is voelt het beter.
„Ook wij hadden wel even tijd nodig”, zegt Rina. „We hebben een grote verbouwing achter de rug. Het moest ons huis worden, het was nog steeds het huis van pap en mam.” De drie maanden die ze bivakkeerden op de slaapkamer gingen haar niet in de koude kleren zitten. „Maar dat ben je ook zo weer kwijt als het klaar is. Het is nu ons huis.”
Doorschuiven
De Jansma’s kunnen voorlopig vooruit. „Ik ben hier geboren en ik wil hier het liefst ook doodgaan, maar daar heb ik geen haast mee”, zegt Bertus nuchter. In de schuur staat kleinzoon Sem een oude trekker te poetsen. Zijn moeder: „Sem zegt nu al: later kan ik mooi in het huis en dan schuiven jullie door.”
De familie Jansma is de eerste familie met een pré-mantelzorgwoning op het erf, maar naar verwachting zullen er veel meer volgen. Een paar weken geleden heeft de gemeente Noordenveld het beleid voor pré-mantelzorgwoningen officieel vastgesteld.