De schaatsen aan de wilgen? Filmmaker Poortvliert ervaart zelf ook IJswee. Foto: Okki Poortvliet
Kunstenaar Okki Poortvliet heeft met haar film over de ijsvereniging in haar geboortedorp Odoorn een veelgeprezen project te pakken. In ‘IJswee’ volgt ze dichtbij huis de gevolgen van steeds warmere winters.
Het afstudeerproject aan de kunstacademie in Groningen leverde haar het predicaat Summa Cum Laude op. Met het hoogste lof dus, oftewel een hele dikke tien. Voor de kenners is het duidelijk: Poortvliet (22) heeft met haar film, animaties, installaties en tekeningen het grote wereldprobleem van klimaatverandering terugbracht tot de kern. Tot een meertje in het bos bij Odoorn.
Kwakkelwinters
In Odoorn portretteerde ze de vrijwilligers die ieder jaar de intieme schaatsbaan in het bos weer winterklaar maken. Soms tegen beter weten in. ‘Ik ben bang Okki, dat het niks wordt’ vertellen ze haar aan het begin van de film. Het weerhoudt ze er niet van om alle aanwezige optimisme aan te boren.
Het veld krijgt een maaibeurt, de pomp gaat aan, de veegmachine gaat zelfs koppie onder. Het blijkt in het jaar dat Poortvliet ze op de voet volgt, toch niet voor niets. Even ligt er weer een laag ijs. Het klappen van de schaats klinkt weer als vanouds op het Schoonmeer tussen de bomen. Het voelt als een cadeautje uit het verleden. Want boven alles hangt het gevoel: het kan ieder jaar de laatste zijn.
De angel van het verhaal: Poortvliet voelt dat ieder jaar de temperatuurstijging een stukje van de winters afsmelt. Ze ziet haar Drenthe met het weer veranderen, en beschrijft wat dat met mensen doet. En met haarzelf. Dat ze daarmee met haar eerste film ooit minstens evenveel impact heeft als hoogdravende documentaires over klimaatverandering blijkt uit de reacties.
Na de jubelstemming in de stad Groningen op Academie Minerva, volgde een bijzondere voorstelling met twee keer een volle kerk in hartje Odoorn. Poortvliet: ,,Dat was ook mijn doel, het verhaal weer teruggeven aan het dorp. Wat mij betreft doen we het nog eens dunnetjes over. In 2026 bestaat de vereniging een eeuw en dan wil ik wel met minimaal 100 man op een groot scherm kijken. Op de ijsbaan natuurlijk.’’
Poortvliet spreekt de bezoekers van haar voorstelling toe vanuit een koek-en-zopie-kraam. Foto: DVHN
Net als in de kerk zullen de hoofdrolspelers uit haar film dan weer aanwezig willen zijn. Van kerstboomboer Manus tot penningmeester Henk, en van boerenzoon Raoul tot voormalig Drents schaatskampioen Jeroen. Ze delen een passie voor schaatsen in Odoorn en heimwee naar natuurijs. Dat heeft sinds deze zomer een naam gekregen door het project van Poortvliet: ‘IJswee’.
Lokaal talent
De term IJswee moet wat betreft wethouder Robert Kleine van de gemeente Emmen gemeengoed worden. Hij opende zaterdag met een paar rake symbolische schaatsklappen op sloffen de tentoonstelling van Poortvliet in het Rensenpark in Emmen. ,,Als binnenkort Erben Wennemars en consorten weer op televisie zijn om over Elfstedentocht te praten dan moeten ze deze naam maar overnemen. Het zegt alles.’’
Wethouder Kleine op schaatssloffen bij de opening van IJswee met goedkeuring van de kunstenaar. Foto: DVHN
Kleine en Irma van Zand van het Centrum Beeldende Kunst (CBK) in Emmen roemen beide ‘hun’ lokale talent Poortvliet. ,,Zij staat symbool voor jonge mensen in Zuidoost-Drenthe die weer omzien naar hun eigen regio en een verhaal te vertellen hebben’’, looft Van Zand. Wethouder Kleine vult aan: ,,Okki bewijst dat je vanuit hier gewoon een carrière kunt ambiëren in de kunst of cultuur.’’
Dutch Design Week
Wat volgt voor de Drentse kunstenaar is ook niet kinderachtig. Dit jaar nog draait de film op het Noordelijk Film Festival in Leeuwarden en als klap op de vuurpijl is Poortvliet uitgenodigd op het prestigieuze internationale Dutch Design Week in Eindhoven.
De kunstenaar uit Odoorn wil verder als filmmaker en is aangesloten bij Docwerk in Den Bosch. Ze maakt de komende tijd vier korte films voor de publieke omroep. Daarnaast studeert ze filosofie in Groningen.
De tentoonstelling ‘IJswee’ is samen met het werk van bevriende noordelijke kunstenaars over hetzelfde thema tot 14 november te zien bij het CBK in het Rensenpark in Emmen.
