Als fokzeugen werpen de moederdieren het ene na het andere nestje op de koude stenen vloer. Foto: House of Animals
Mensen, die in coronatijd wanhopig op zoek zijn naar een puppy, bestellen het dier met het grootste gemak online en laten de jonge hond, na de aanbetaling, thuis bezorgen.
Zo omzeilden puppyhandelaren, die illegaal verkregen dieren uit landen als Hongarije en Roemenië verkopen, de coronaregels tijdens de lockdown. Vóór de recente versoepelingen was ‘winkelverkoop’ niet toegestaan. En dus brachten de handelaren de jonge dieren op bestelling bij de mensen thuis. Zonder dat de kopers ook maar een glimp van het moederdier en de omstandigheden bij de handelaar opvingen.
De Nederlandse Voedsel en Waren Autoriteit (NVWA) stond erbij en keek ernaar. De inspectiedienst kon naar eigen zeggen niets anders doen dan de handelwijze afkeuren: ,,Een hond is geen pizza.’’
Volgens dierenwelzijnsorganisaties, zoals House of Animals, kan de overheid wel degelijk optreden tegen de illegale verkoop van veel te jonge en niet of nauwelijks gevaccineerde hondjes, maar heeft de aanpak geen prioriteit. ,,De NVWA heeft zich te houden aan Europese wet- en regelgeving. In plaats daarvan hanteert de NVWA eigen regels, die optreden tegen de illegale hondenhandel een stuk minder urgent maakt. Het is echt schokkend’’, zegt Karen Soeters van House of Animals.
Op basis van onderzoek becijferde de Universiteit van Utrecht dat voor de corona-uitbraak jaarlijks ongeveer 150.000 honden werden verhandeld in Nederland. De vraag is sindsdien explosief toegenomen. Het aanbod van Nederlandse bodem is verre van toereikend. Fokkers van rashonden zijn goed voor ongeveer 35.000 pups per jaar. Dan zijn er de fokkers van niet-rashonden en de incidentele nestjes bij de mensen thuis. Nederland telt ongeveer 1,7 miljoen honden en die zitten heus niet allemaal stil.
Blijft de vraag: waar komt de rest vandaan en om hoeveel honden gaat het? Niemand die het precies weet. Volgens de NVWA werden in 2019 (recentere cijfers heeft de inspectie niet) ruim 30.000 honden geïmporteerd. Waarschijnlijk zijn dit geregistreerde dieren, die door hulpstichtingen in buitenlanden van de dood zijn gered en in Nederland tegen een kostendekkend tarief een ‘gouden mandje’ krijgen.
,,Onze schatting is dat er jaarlijks 60.000 tot 80.000 pups illegaal naar Nederland komen’’, zegt Soeters. Haar organisatie doet onderzoek in de landen van herkomst en onthulde eerder dat in Hongarije een netwerk van corrupte dierenartsen actief is. ,,Zij zorgen voor de valse gezondheidscertificaten en dito hondenpaspoorten. De fokkers, tussenpersonen en dierenartsen in het land van herkomst en handelaren in Nederland kunnen hun gang gaan, want er wordt gewoon niet gecontroleerd.’’
De NVWA stelt dat het oordeel van een dierenarts in een ander EU-land ook in Nederland geldt en dat de inspectiedienst er dus op vertrouwt dat het papierwerk in orde is. ,,Maar dat is niet zo. Voor de controle wordt gewerkt met zogeheten Traces. Dat is een Europese certificeringstool die dierenartsen gebruiken bij de export van levende dieren. Als er maar iets op de formulieren staat, is het al goed. Er wordt toch niet naar de werkelijke inhoud van de transporten gekeken’’, zegt Soeters.
Pups moeten minimaal 15 weken oud zijn om van het ene naar het andere EU-land te worden vervoerd. Bij 12 weken krijgt een hond een prik tegen rabiës (hondsdolheid), een voor mensen dodelijke infectieziekte, en dan volgt een verplichte incubatietijd van drie weken. Handelaren willen daar niet op wachten. Hoe jonger de hond, hoe aandoenlijker en dat is goed voor de handel.
Soeters: ,,In het land van herkomst zegt de dierenarts dat de hond 15 weken oud is en zorgt voor een vals gezondheidscertificaat plus hondenpaspoort. In werkelijkheid is het dier op een leeftijd van vijf a zes weken bij de moeder weggehaald en naar een verzamelplek gebracht. Vandaaruit worden de pups meestal zonder enige vaccinatie met tachtig of honderd tegelijk naar handelaren gebracht. Niemand kijkt ernaar, want op papier klopt het, maar er deugt natuurlijk helemaal niets van.’’
