Rami Malek als Freddie Mercury in Bohemian Rhapsody. Foto: Twentieth Century Fox Film Corporation
Met vier Oscars, onder meer voor hoofdrolspeler Rami Malek is Bohemian Rhapsody de meest gelauwerde film van de Academy awards geworden. Diehard-fan Evert van Dijk, die vrijwel alles weet over Queen en zanger Freddie Mercury, bekeek de film. Hij genoot, maar noteerde ook 17 loopjes met de werkelijkheid. Is this real the real life? Is this just fantasy? (Spoileralert: lees dit vooral nádat je de film hebt gezien.)
Filmtechnisch is het natuurlijk prachtig dat Freddie Mercury tijdens de repetities voor Live Aid (1985) aan zijn mede Queen-leden vertelt dat hij HIV-positief is. In werkelijkheid hoort Freddie de onheilstijding in 1987, en pas later licht hij zijn bandgenoten in. Hij wil zijn privéleven en –sores voor zichzelf houden en wil geen medelijden; en vooral niet dat het publiek om die reden Queen-albums koopt. Pas op 23 november 1991 maakt hij publiek dat hij aan aids lijdt. Een dag later overlijdt hij.
Foto: Twentieth Century Fox Film Corporation Photo Credit: Courtesy Twentieth
Jim Hutton is in de laatste zes jaar van zijn leven Freddie’s partner. Het klopt dat ze elkaar ontmoetten in 1985, maar Hutton was geen bediende op een van de extravagante feesten waarop Mercury prat ging. In werkelijkheid was Hutton kapper en ontmoetten ze elkaar al in 1980 in een homoclub. Het drankje dat Hutton kreeg aangeboden, weigerde hij. Hij had geen idee dat hij met de beroemde Queen-zanger te maken had. Anderhalf jaar later ontmoetten ze elkaar weer, in een nachtclub. Mercury biedt weer een drankje aan. Hutton hapt dan wel toe.
De nieuwe manager John Reid regelt een concertreeks in de Verenigde Staten. In de film knalt Queen daar het podium af met de klassieker Dat nummer uit 1978 moest nog uit Brians pen vloeien op het moment dat Queen voor het eerst door de States toerde, in 1974.
Brian May is onder de indruk van de wijze waarop het publiek interacteert met Queen (Freddie is daar vanaf het eerste begin nadrukkelijk naar op zoek, tot die tijd was het alleen maar gillen door de liedjes heen, denk aan beelden van The Beatles). Hij heeft een idee voor een nummer, vertelt hij in de film. Hij stampt twee keer met z’n voeten en klapt op de derde tel in z’n handen. is geboren. In de film heeft Freddie dan kort haar en een snor, een wijze waarop hij zich pas uitte begin jaren ’80. En dus niet al in ’77, toen Rock You verscheen.
In de film ontmoet Mercury Brian May en Roger Taylor op de avond in 1970 dat zanger Tim Staffel hun band Smile verlaat om te gaan zingen bij Humpy Bong. Hij voorziet voor die band een betere toekomst. May en Taylor zijn onder de indruk van Freddie’s stem en gaan met hem in zee. In werkelijkheid waren Staffel en Mercury eind jaren ’60 bevriend, ze kenden elkaar van de Ealing College of Art. Mercury en Taylor hadden al een stalletje in hippe tweedehandskleding in Kensington Market, voordat er überhaupt sprake was van Queen. Een van hun klanten was trouwens David Bowie, aan wie bewonderaar Mercury gratis een paar glitterlaarzen gaf.
Foto: Twentieth Century Fox Film Corporation
Na afloop van een Smile-concert ontmoet Mercury in de film de liefde van zijn leven, Mary Austin. Ze vallen meteen voor elkaar. In werkelijkheid gebeurt dat in 1969, in de boetiek waar de dan 19-jarige Austin werkt. Was er al sprake van liefde op het eerste gezicht, het duurde een half jaar voordat Mercury haar uit vroeg. Brian May, die toen met haar uitging, deed een stapje opzij.
Het klopt dat Mercury Austin ten huwelijk vraagt door haar een ring te geven. In de film zit die in een blauw doosje. Detail, in werkelijkheid was dat doosje verborgen in een groter doosje, dat in een nog groter doosje zat, dat in een enz... Ze zei ‘ja, ik wil’, maar tot een huwelijk kwam het nooit.
In de film gooit Freddie Mercury manager John Reid de auto uit, het is dan begin jaren ’80. Reid suggereert dat Mercury solo moet gaan. In werkelijkheid nam Queen in ’77 vriendschappelijk afscheid van Reid, die dan drie jaar hun manager is geweest en zijn contract had uitgediend. Juist de manager voor Reid, Norman Sheffield, was voor Queen de steen des aanstoots. Ondanks hun successen (denk aan de nummer 2-hit Killer Queen uit 1974) leefden de Queen-leden van 20 pond per week. Hun manager reed in een Rolls Royce, wat Mercury in 1975 verleidde tot het nummer
In 1973 gaat Queen de studio in om het eerste album op te nemen. Geld heeft de band niet, ze kunnen in de nachtelijke uren in de Trident Studio’s terecht. In de film nemen ze daar In werkelijkheid belandt een korte instrumentale versie op het album uit ’73. Op Queen II, uit 1974, staat de filmversie van Seven Seas of Rhye, de eerste hitsingle van de band.
In de film ligt Queen in 1985 op apegapen nadat Mercury solo is gegaan (Ze moeten als een dolle oefenen om op Live Aid geen pleefiguur te slaan. Dat is ver bezijden de waarheid. In 1984 verschijnt het album met kneiterhits als en Om het album te promoten toert Queen negen maanden de wereld rond, tot mei 1985. In die tijd geeft de band 50 optredens met als hoogtepunt Rock in Rio, waar 325.000 fans het concert zien. Queen is een geoliede machine als het op 13 juli 1985 op Wembley het absolute hoogtepunt verzorgt.
Dat Freddie’s solo-escapades tot een breuk leidden, zoals de film suggereert, klopt ook al niet. Na , in 1982, gaan de Queen-leden een tijdje hun eigen gang. Zowel Taylor als May maken solo albums (laatstgenoemde met Eddie van Halen). Mercury inderdaad ook, verschijnt in 1985, twee maanden voor Live Aid. In de tussentijd heeft Queen ook al opgenomen, dus van uit elkaar gaan is geen sprake. Tijdens een concert in Wembley praat Mercury over de geruchten dat de band uit elkaar gaat. , zegt hij als hij zich omdraait en zijn kont naar achteren steekt.
Bekijk hieronder de (echte) beelden waarin Mercury zegt: .
Tijdens de repetities voor Live Aid tackelen de Queen-leden in de film een al langer spelend probleem. Ze besluiten de credits voor alle nieuwe nummers te delen. Tot die tijd was dat een splijtzwam in de band. Denk aan het B-kantje van . Roger Taylor schreef dat nummer, , en kreeg dus net zoveel royalties als Mercury die de A-zijde schreef. De andere Queen-leden May en John Deacon kregen niets. De discussie klopt, maar ook hier is gespeeld met de chronologie. Pas op het album , uit 1989, delen de Queen-leden de credits. Op uit 1986 doen ze dat alleen met het nummer , dat mede geïnspireerd is op Live Aid.
In een goed verhaal heb je naast een hoofdpersoon een antagonist. In Bohemian Rhapsody is dat Paul Prenter. Eerst hulpje van manager John Reid, later Freddie’s persoonlijke assistent. In de film vertelt hij niet dat Queen is gevraagd om op Live Aid op te treden, reden voor Mercury om hem te ontslaan. Het klopt dat Prenter is ontslagen, maar niet in 1985 om die reden. Prenter gaf een feestje in Mercury’s huis in Kensington en maakte er zo’n zooitje van dat hij moest vertrekken. Dat hij vervolgens een geruchtmakend interview gaf aan , waarin hij ongebreideld een boekje open deed over het privé-leven van Mercury, klopt wel. Al was dat in 1987.
De film verdient lof voor de wijze waarop geprobeerd is de werkelijkheid geen geweld aan te doen. Ronduit spectaculair is het nabouwen van het Live Aid-podium. Ook de extravagante kleding van de Queen-leden is tot in de puntjes nagemaakt, tot de sokken van Roger Taylor aan toe. Frappant om die reden is dat hoofdrolspeler Rami Malek, die wereldwijd lof krijgt toegezwaaid voor de wijze waarop hij in Freddie’s huid is gekropen, geen donkere contactlenzen draagt. Zijn tanden, haar en snor zijn aangepast aan die van Mercury, maar hij heeft z’n eigen lichte ogen behouden.
In een van de trailers, niet in de film zelf, is Brian May te zien die met een vioolstok z’n gitaar bespeelt. May heeft het met afgrijzen aangezien. Dat is een Jimmy Page-ding (gitarist van Led Zeppelin), liet hij onlangs weten. “Dat heb ik nooit gedaan.”
Mike Myers speelt in de film EMI-baas Ray Foster. Die heeft in werkelijkheid niet bestaan. De Foster in de film weigert het bijna zes minuten durende als single uit te brengen. Het is niet toevallig dat Myers deze rol speelt. In 1992 heeft hij een van de hoofdrollen in In de openingsscène zitten Wayne en zijn vrienden in een auto, als op de radio klinkt. Het levert een iconische headbangscène op, die ertoe leidt dat het Queen-nummer opnieuw in de Amerikaanse hitlijsten belandt. De regisseur had voor deze scène een nummer van Guns 'n Roses in gedachten, maar Myers weigerde mee te doen zonder de , en.
Tot slot zijn er vraagtekens te plaatsen bij het moment waarop sommige nummers in de film opduiken. Mercury speelt thuis op de piano als het eerste Queen-album nog niet is verschenen. Het nummer staat op Queens vierde album, Ook , de best verkochte Queen-single allertijden uit 1980, duikt op een raar moment op, als we in de film aan toe zijn (uit 1982).
Maar ach, wat maakt het uit, het is een speelfilm, geen natuurgetrouwe documentaire. En ook nog een zeer succesvolle, helemaal in lijn met vele Queen-abums. De critici waren daarover vaak ook niet te spreken, maar ze gingen als warme broodjes over de toonbank. Greatest Hits 1 is zelfs het best verkochte album allertijden in Engeland, waar het in 1 op de 3 huishoudens in de cd-kast staat.