De toename van het aantal zonnepanelen vormt een van de oorzaken voor de negatieve stroomprijzen. Foto: Shutterstock
De hoeveelheid stroom van zonnepanelen tikt steeds harder aan. Het grote aanbod op de markt drukt de prijzen steeds verder. Het aantal uren dat stroom een negatieve prijs heeft, is in vijf jaar tijd vervijfvoudigd.
In de eerste zes maanden van 2025 telde Nederland al 359 negatieve stroomuren. Dat blijkt uit een nieuwe analyse van prijsgegevens door de vergelijkingssite Independer. In 2020 waren dat er in dezelfde periode nog slechts 66 negatieve uren.
Zulke negatieve prijzen ontstaan vaker omdat tegenover de enorme hoeveelheid groene stroom die wordt opgewekt, tijdelijk te weinig vraag is vanuit de industrie of bijvoorbeeld laadpalen met groene stroom. Dat gebeurt vooral op zonnige dagen of bij veel wind. Dan leveren zonnepanelen en windmolens samen zoveel op, dat het net overloopt. Energieleveranciers verlagen dan de prijs om van het overschot af te komen.
Minder export
,,Het aantal zonnepanelen is de laatste jaren explosief toegenomen”, zegt energie-expert Pim Holstvoogd van Independer. „We exporteren minder naar het buitenland, want ook daar groeit het aandeel zonne-energie. Daardoor raakt het overschot moeilijker kwijt.”
Volgens Netbeheer Nederland, de brancheverengiging van alle netbeheerders, zijn er nu drie miljoen huishoudens met zonnepanelen. In 2020 waren dat er nog geen anderhalf miljoen. Ook zijn panelen sindsdien efficiënter geworden: ook met minder zonlicht leveren ze steeds meer stroom. Dat betekent dat ook buiten de zomerse dagen steeds meer duurzaam opgewekte elektriciteit op het net komt.
Prijzen per uur
De mijlpaal van tweehonderd negatieve uren werd al in mei gepasseerd. Vorig jaar werd die grens pas in augustus bereikt, in 2023 pas in september. Op 27 april 2025 daalde de prijs zelfs tot -8 cent per kilowattuur, zelfs inclusief belastingen.
Van negatieve stroomprijzen kunnen alleen huishoudens met een zogenoemd dynamisch energiecontract profiteren. Daarbij is de prijs per uur gekoppeld aan de actuele beursprijzen. Bij vaste of variabele contracten speelt dat niet, omdat daar een tarief vooraf wordt afgesproken.
Vijf euro per laadbeurt
Toch blijkt financieel voordeel schaars. Slechts in 9 van de 359 negatieve uren kon je daadwerkelijk geld verdienen. „De prijs moet dan ver onder de 14 cent zakken”, zegt Holstvoogd. „Dat komt door belastingen en vaste kosten.” In het gunstigste geval kon een volle laadbeurt van een elektrische auto zo’n vijf euro opleveren.
Sommige huishoudens met zonnepanelen en dynamische contracten overwegen bij negatieve prijzen hun panelen uit te zetten. Maar dat is volgens energie-expert Holstvoogd in de meeste gevallen niet nodig. ,,Je betaalt vrijwel nooit echt voor je teruggeleverde stroom. Uitzetten kan bovendien zorgen voor onbalans op het net.”
Prijsschokken
De toezichthouder Autoriteit Consument & Markt (ACM) ziet de groei van dynamische contracten als positief, maar waarschuwt dat deze niet voor iedereen geschikt zijn. Forse stijgingen van de marktprijzen kunnen een gewoon huishouden in problemen brengen als het geen buffer heeft om die schokken op te vangen. De toezichthouder riep de energiebedrijven eerder al op om consumenten actief te informeren over alle risico’s en prijsschommelingen die bij zulke contracten horen.
